VOUS SEREZ MES TEMOINS
BOKOZALA BENZENENEKE BA NGAI
Retraite de Pâques - Prison de Makala, 18/19 Avril
2011
Liteya lya yambo
ETINDA YA EKLESYA – L’ENVOI DE L’EGLISE
1. Introduction
Mbula ekoya, ekosalema
na Roma Synode ya baepiskopo likolo na Bopalinginyi Nsango Elamu na ndenge ya
sika, «La nouvelle Evangélisation».
Awa Eklezya mobimba
ezali kolengele likita lina linene, o diocèse ya biso basengelaki biso tosala
retraite ya biso na mbula eye likolo ma maloba ma Yezu «bokozala banzeneneke ba Ngai» - «Vous serez mes témoins».
Lelo mpe lobi,
tokolanda mateya ma Kristu engebene na etinda ya Eklezya (l’envoie de
l’Eglise).
Yezu abiangi biso epai
ya Ye, lokola mokolo mususu abiangaki bapostolo npo ‘te bazala elongo na Ye,
bayeba ndegne nini azali kobika mpe kosala, bongo na nsima atinda bango basala
lokola Ye azalaki kosala. (Mc. 3, l3-19).
Tokoki mpe kokanisa
ndenge Yezu abyangi bapostolo epai na Ye likolo na ngomba Tabor, esika
abongwani nzoto o boso bwa bango, mpe bayeba ndenge nini Tata azali kolinga Ye (Mt.17,1-8).
Soko tolingi ‘te Yezu
alakisa biso bonene bwa Ye, mpe nkembo ya Ye, tosengeli komipesa na Tata lokola
Ye: «Tata, esalema té lokola Ngai nalingi, kasi sé lokola Yo moko olingi» (Lk.
22,42).
Na losambo «Tata wa
biso» tozali kosenge «mpo elingi Yo basala yango o nse, lokola bakosalaka o
likolo» - «Que ta volonté soit faite». (Mt.6, 10).
Tokoki mpe koloba
lokola Mama Santu Maria: «Mosaleli wa Nzambe ngai oyo, esalema na ngai lokola
olobi» (Lc. 1,38).
2. Yezu
Atindi Eklezya
Mokolo Yezu atombwami o likoló, alobi na
bayekoli ba Ye:
«Bapesi ngai bokonzi bonso o likolo mpe
o nse» (Mt. 28,18).
«Lokola Tata atindi
Ngai, Ngai mpe nazali kotinda bino» (Yo. 20, 21).
«Bokende mboka inso: bosangela bato banso Nsango Elámu.» (Mk. 16,15)
«Bokómisa bato ba
bikolo binso bayekoli ba Ngai…Bolakisa bango ‘te batosa manso natéyaki bino»
(Mt. 28, 20).
«Bobatisa bango o nkombo ya Tata, mpe ya
Mwana mpe ya Elimo Santu» (Mt. 28,19).
«Moto
akoyamba mpe akokula batisimu, akobíka ; kasi moto akoyamba té, akokita o likambo»
(Mk. 16, 16).
«Bokula
Elimo Santu; masumu ma bato
malímbisi bino, makolímbama; masumu malimbisi bino té, makotíkala» (Yo. 20,
23). «O Nkombo ya Ngai, bosakola o bikolo binso ‘te bato basengeli kobongola mitema mpo ya kozwa bolimbisi bwa
masumu» (Lk. 24, 47)
«Elimo
Santu akokitela bino mpe bokozwa nguya,
bongo bokozala banzénénéké ba Ngai o
Yerusalem, o Yudeia mobimba, o Samaria téé bipai binso o mokili mobimba» (Bik.
1,4-8).
«Bato
bakoyamba bakosala makamwísi maye: o nkombo ya Ngai bakobengana bazabolo;
bakoloba mkota ya bikolo bisusu; … bakotíela bato ba bokono maboko mpe
bakobika» (Mk. 16, 17-18).
«Mpe
tala, Ngai nakozala no bino mikolo minso kinó nsuka ya molongo» (Mt. 28, 20)
3.
Bapostolo
batosi etinda ya Kristu
Ä Mk. 16,20:
«bakei kosakola bipai binso. Mokonzi alendisi Lilola lya Ye na makamwisi...»
Ä Bazalaki kosala
makamwisi: Bik. 5, 12-16 (lire)
Ä Bik. 3,
1-8: o tempelo ya Yerusalém
Ndakisa: mobali moko azalaki kotambola té, kosala
eloko yoko ma maboko te
Ä Bik. 9,
32…42:
-
O mboka Lída, Petro abikisi Enéo.
Ndakisa ya lelo na Kinshasa: Abikisi mobali azalaki
na paralisie latérale
-
O Yópe asekwisi Tabita.
Ndakisa epai ya biso apesi
bomoi na Noela
4. Balaiki balandi mpe etinda ya Kristu
Ø Lk. 10, 1-20 :
Yezu atindi bayekoli 72 babikisa bato ba bokono, basakola Nsango Elamu
Ø
Mk. 9, 38-40: Ba-exorciste laiki
Ø
Bik. 8. 4-8: Batéyi ba Nsango Elamu
5. Santu Pólo alandi mpe etinda ya Kristu
1) Libosu, santu Pólo azalaki koteya Nsango Elamu ya Kristu:
ü Rom. 1,
16: «Nsango Elamu ezali koyokisa ngai nsóni té; ezali nguya ya Nzambe mpo ya kobikisa
bato banso bandimi yango na motema»
ü
1
Kor. 1, 17: «Kristu atindi ngai mpo na kosangela Nsango Elamu»
ü
Gal.
1, 11-12: «Nsango Elamu eye nazali kosangela euti na bato té… Kasi Yezu Ktistu
oyo abimelaki ngai Ye mpenza alakisi ngai yango»
ü
2
Tim. 2,8-10: «Bakangi ngai na minyolólo,
lokola moto asálaki mabé…» (lire le texte)
ü Fil. 1,
12…18: «Nakangemi o boloko mpo ya
Kristu» (lire le texte)
ü 2 Kor. 6, 3-10:
«Bakotala biso lokola bato balingi bakufa» (lire le texte)
ü Kol. 1,24…28:
«Nasepeli na mpasi nazali koyoka mpo ya bino»
2) Santu Pólo azalaki kotíela babo ba bokono maboko mpo na kobikisa bango
®
Bik. 14, 8-10: «Telema sembola makolo ma yo»
®
Bik. 20, 7-12: Etiko, elengé mobali, akufi, Pólo asekwisi
ye
®
Bik. 28, 8-9: O esanga Malta, tata wa Públio azalaki na
mpasi…Pólo atíeli ye maboko mpe abikisi ye, na bato ebele o esanga.
Ndakisa, le 2 ya sanza eye, na Ville ya Braga,
Portugal, mwasi moko mbula 17 maladi, abiki
3)
Santu pólo azalaki mpe kobengana bazabolo: Bik. 16, 16-18 (lire le texte)
Ndakisi Elenge azalaki na «légion» ya bazabolo, zambi
mama abonzeli ntango azalaki na zemi.
6. Lelo, Yezu azali kotinda biso
«Lokola
Tata atindi Ngai, Ngai mpe nazali kotinda bino» (Yo. 20, 21).
«Bokende
mboka inso: bosangela bato banso Nsango Elámu.» (Mk. 16,15)
«Bokómisa
bato ba bikolo binso bayekoli ba Ngai…Bolakisa bango ‘te batosa manso natéyaki
bino» (Mt. 28, 20).
1) Lokola Tata atindi Ngai…
Lk.
4, 14-19: «Yezu azalaki na nguya ya Elimo
Santu»
Mt.
4, 23: «Asangeli bango Nsango Elamu ya bokonzi mpe abikisi bato bazali na
bokono»
Mt.
8, 16: «Abengani bilimo mpe abikisi bato banso bazalaki na bokono»
Mk.
6, 5: «Yezu abikisi bato ba bokono na botíeli
bango maboko»
Mk.
7, 32: «Bayeli Yezu moto ya lokó mpe ebúbú: babondeli Yezu atíela ye maboko»
Mk.
8, 22...26: «Bayéli Yezu moto wa lolanda... Yézu atíeli ye maboko... amoni
polele»
Ndakisa: Sango moko Franciscain, azaliki komono bobéle
23%, nsima ya losambo aleki na 80%.
Mt.
9, 18: «Mwana mwasi wa ngai awei sikasikawa. Kasi, oya kotíela ye maboko mpe akobika»
Yezu abikisi mpe bato bazalaki
mosika
Ä Mt. 8, 5...13:
Abikisi mosaleli wa komamda
Ndakisi: ndeko moko azali na Paris abengi ngai na
téléphone, ndeko ya yé mwasi azalaki na mbeto nsima ya mwa sanza. Nalobi na ye,
apesa ye téléphone. Tosambelaki... abiki. Abimi na m beto.
Ä Mk. 7,
24...30: Abengani zabolo o nzoto ya mwana mawasi mopagano.
Ndakisa: Ndeko moko azali
kofanda na Portugal, mobali na ye abengaki ngai na téléphone, kloloba ‘te mwasi
na yé azali na Zabolo tósala losambo ya délivrance. Tosali yango, mwasi akomi
malamu
2)
…
Ngai mpe nazali kotinda bino
Mt. 10, 1.8: «Yezu abengi bayekoli ba Ye
apési bango nguya ya kobemgano bilimo bya mbindo mpe ya kobikisa bato banso
bazali na bokono to na mpasi ndenge na ndenge…»
Ndakisa:
Elengi mwasi azalaki na zabolo, zambi nkoko na ye apesi ye na zabolo»
Yo. 17, 15-19: «Natindi bango o kati ya
bato, lokola Yo otindaki Ngai o kati ya bato»
Mk. 16,15-18: Bokende Mboka inso,
bosakola bato banso Nsango Elamu…
Ndakisa:
Elenge mwasi, fiancé na Ye apesi ye na zabolo abala moto mosusu té
Yo. 14, 25-26: «Elimo Santu, oyo Tatá
akotindela bino o nkombo ya ngai, akolakisa bino mambi manso, akolimbolela bino
manso nalobi na bino…»
Bik. 1, 4-8: «Elimo Santu akokitela bino
mpe bokozwa nguya, bongo bokozala
banzénénéké ba Ngai o Yerusalem, o Yudeia mobimba, o Samaria téé bipai binso o
mokili mobimba»
Bongo,
biso lelo awa na Makala
- Komanyola Liloba lya Nzambe
- Kosambela mpo na baninga bazali na
mpasi
Liteya
lya ibale
BOKENDE, BOKUMISA BATO BA BIKOLO BINSO BAYEKOLI BA NGAI
I – YEZU AKELI BASAKRAMENTU
1. Batisimu:
1º. Yezu akuli batisimu mpe
apesi bapostolo mitindo ‘te «babatisa bato»
Ä
Lk.
3,21-22: Awa Yezu akuli Batisimu, «Elimo Santu akiteli Ye, amoni lokola ebengá;
loyaka loyokani ut’o likoló: «Yó ozali Mwana wa Ngai wa bolingo, nasepeli Yó
mingi»
Ä «Bosangela
bato banso Nsago Elamu», «Bobatisa bango o nkombo ya Tata, mpe ya Mwana mpe ya Elimo
Santu» (Mt. 28, 19)
Ä Moto
akoyamba mpe akokula batisimu akobika; kasi moto akoyamba té, akokita o likambo» (Mk. 16,16)
2º Ndakisa ya bapostolo
·
Bik. 2, 1-41: O mokolo mwa Pentekóste, «Bato bandimi
maloba ma Petro bakuli Batisimu. O mokolo mona bato sokí nkoto isato bandimi
kolanda bayekoli»
·
Bik. 10, 34-48: O
ndako ya Kornélio, Pétro na baninga babátisi liboka lya ye mobimba.
3º.
Mpo na biso, lelo:
Ø
Rom.
8,14-17: «Baye banso bokotosaka Elimo Santu bazali bana ba Nzambe…»
Ø
Gal.4,
4-7: «Tozali bana na Ye, zambi atindi o mitema mya biso Elimo wa Mwana wa Ye»
2. Nkotisa
1º. Yezu akeli yango:
ü
Lk.
24, 49: «Ngai nakotindela bino Elimo Santu lokola Tata wa Ngai alakélákí. Yango
wâná botikala o mboka eye tée mokolo bokozwa Nguya ya lokoló»
ü Bik. 1, 4-8: «Elimo Santu akokitela bino
mpe bokozwa nguya, bongo bokozala banzénénéké ba Ngai o Yerúzalem, o Yudeia
mobimba, o Samaria tée bipai binso o mokili mobimba»
2º. Ndakisa ya Bapostolo
ü Bik. 8, 17: «Petro
na Yoane batiali basamaria maboko mpe bakúli Elimo Santu»
ü Bik. 13,
5: «O Elézia ya Antiókia batieli Saul na Bárnaba maboko bazwa Elimo Santu»
ü Bik. 19,
5-7: O Efése, «Pólo atíélí bangó mabóko mpe Elimo Santu akiteli bango (12)»
3º. Ntina ya nkotisa mpo na biso sikawa
®
Yo.
14, 15-17: «Ngai nakobondela Tatá, mpe Tatá ndâpési bino mobondi mosusu, ázala
na bínó sékô. Ye afándí na bínó mpe azali o mitema mya bino»
®
Yo. 15, 26-27: «Mobondi akoya, Oyo nakotinda o
nkombo ya Tatá, Elímo ya Bosôló…»
®
Yo. 16, 13-15: «Elímo ya Bosôló akosangela bino
mambi manso ma bosôló…»
3.
Ukaristia
1º.
Yezu akeli Ukaristia
Þ
Lk.
22, 19-20: «Eye ezali nzoto ya Ngai ekokabama mpo ya bino; bosalaka bongo mpo
ya kokanisa Ngai… Nkeni eye ezali nkeni ya Bondeko bwa sika ya makila ma Ngai…»
Þ 1 Kor. 11, 23-26: «Mbala inso tokolia
Límpa liye... tokosakola lywa lya Mokonzi…»
2º Bolamu tokozwa na Ukaristia
·
Yo.
6, 53-57: «…Moto akolia nsuni ya Ngai, mpe akomele Makila ma Ngáí, akosangana na
Ngáí, mpe Ngai nakosangana na Ye… Moto akolia Ngai akozala na bomoi mpo ya
Ngáí»
·
1
Kor. 10, 14-22: Nkéni… ekosangisa biso na Makila ma Kristu. Limpa tokobukaka
likosangisa biso na nzoto ya Kristu...»
4. Ntubela = Sacrement de la Réconciliation
1º.
Yezu akali Sakramentu ya Ntubela – Bokati bondeko
Ä Yo. 20, 22-23:
«Masumu ma bato malimbisi bino makolimbama...»
Ä Lk. 24,47-48: O
mokili mobimba bosangela ‘te bato basengeli kobongola mitema...
2º Bonene bwa Sakramentu
ya Ntubela
Æ
Rom.
5, 1-11: «…Kristu awei mpa na biso basumuki…» (cf. Lk. 15,1-32; 19,15)
Æ Eph. 2, 13-22: «… Na liwa na Ye abomi
bonguna… abuki lopango…»
Æ 2 Kor. 5, 17-21: «… Moto akomi na Kristu
lisanga, akomi moto ya sika…»
Æ 1 Tim.1, 12-17: «… Kristu ayei kobikisa
basumuki, ngai moto ya yambo o ntei ya bango»
3º. Mbuma ya Sakramentu ya
Ntubela
1)
Tokozwa bolimbisi bwa masumu manso tosalaki libosu (Ez. 18, 21-23; Mik.
7, 18-19)
2) Soko tosali lisumu linene, Elimo Santu etiki
biso; na ntubela tokozwa Ye lisusu.
3)
Guérison intérieur, physique et psychique ; mingi «maladies
psychosomatiques»
4)
Boboto bwa Elimo Santu bokota o motema, tokozwa makabo ma
Ye.
5.
Mafuta ma bakoni
Mk. 6, 12-13 :
«Bapóstolo… bapakóli bakoni baike mafuta o nzoto, babikisi bango»
Yak. 5, 13-16 : «Soko moko o kati ya bino azali
na mpasi...bápakola ye mafuta… abika»
6. Bonganga Nzambe
Lk. 22, 19-20 :
Maloba yezu alobi: «bosalaka bongo mpo ya kokanisa Ngai» ezali bokeli bwa B.Nz
1 Kor. 11,
23-26 : Awa tokokula Komunio, «tokosakola lywa lya Mokonzi kin’o mokolo
akoya»
7. Bolongani
Mt.
19, 3-9 : «...Mpô ekangi Nzambe, moto akangola yango té...»
Mk.
10, 2-11: «Nzambe asali bato mobali na mwásí... bango bábalé bokoma sé moto
mókó...»
II – NAKOZALA NA BINO TEE NA
NSUKA YA MOLONGO
1.
Yezu
azali o Eklezia – Nzoto ya Kristu
Æ Rom. 12, 4-8: «...Biso
tozali bato baiké; tazali nzoto sé yoko o Kristu..»
Æ 1 Cor. 12, 12-14: o
Eklezia «nzoto ezali sé yoko, atâ ekabwani binama binama...»
2. Yezu
azali o kati ya lisanga
Ä Mt. 18, 19-20: «Soko awa o nsé bato
babale bayokani kosenge eloko ata nini, Tata akopesa yango. Esika babo babale
to basato basangani o nkombo ya ngai , nazali o ntei ya bango»
Ä Bik. 2, 42-47: «Bayekoli
bazalaki na moléndé o bolandi matéya ma Bapóstolo, bazalaki lisanga, babúkákí
mampa (Ukaristia), mpe basámbelákí elongo»
Ä Bik. 4, 23-31:
«Ezalaki bangó kosambela bôgó , ndako esika basangani ebando koningana; bato
banso batondi na Elimo Santu mpe balandi kosakola Liloba lya Nzambe na mpíkó».
Ä Bik. 4, 32-37:
«Bato banso bakomi koyamba bazali motema sé moko, mayéle sé moko»
3.
Yezu
azali o Liloba lya Ye
®
Yo. 6,63.68: «Maloba ma Ngai mazali maloba ma Elimo mpe
ma bomoi... Mokonzi tokokende epai ya nani? Yo moto ozali na maloba makopesa
bomoi bwa sékô»
® Voir message du Synode sur la Parole
de Dieu, nº 7-10
® Papa Benoît XVI na mokanda na ye, Verbum
Domini, La Parole de Dieu, nº. 50/52.
® Lk. 1,26-38: Maria andimi Lilola lya
Nzambe nde Yezu azwi nzoto epai ya ye
®
Yo.
1, 1-18: «Lilola akomi moto mpe azaláki o ntei ya biso… Tomoni nkembo ya Yé,
mkembo ya Mwana sé mókó azwi epai ya Tatá ya Yé.»
4.
Yezu azali o
Ukaristia Esantu
-
Lk. 22, 14-20.27: «Nyoki mposa mingi ya kolia Pasika eye
elongó na bínó libosu ‘te nayoka mpasi...
Eye ezali nzoto ya Ngai... Nazali o ntei ya bino lokola oyo azali
kosala. »
-
Yo. 13, 1-20: «Bokotangaka Ngai Mokonzi mpe Motéyi... Bongo
soko Ngai Mokonzi mpe Motéyi nasukoli bino makolo, bino lokola bosukulana
makolo. Napesi bino ndakisa na ntina ‘te bino mpe bosalaka lokola Ngai nasali
bino: mosaleli aleki Mokonzi wa yé té»
-
Yo. 6, 56.57: « Moto akolia nsuni ya Ngai, mpe akomele
Makila ma Ngáí, akosangana na Ngáí, mpe Ngai nakosangana na Ye...»
5.
Yezu azali kofanda o
kati ya moko moko wa biso
Ø
Yo. 14, 12-14: «Moto ayambi Ngai akosala misala nazali
kosala. Akosala mpe misala mileki bonene, zambi nakokende o mboka Tata... Nakosala binso
bokosenge o nkombo ya Ngai…»
Ø
Yo. 14, 22-23: «Soko moto alingi Ngáí, akobomba
maloba ma Ngáí, mpe Tatá wa Ngáí akolinga ye, tokoya o moka ye, mpe tokofanda
epai ya ye»
Ø
Yo. 15, 1-13: «Moto akangani na Ngáí, lokola Ngái
nakangani na ye, akobota mbuma mingi
Ø 1 Yo. 4,
11-13: «Nzambe afandi o mitema mya biso mpe mitema mya biso mitondi na bolingi
bwa ye. Tozali na Yé lisanga, zambi akabeli biso Elimo ye Ye»
Yango wana, Yezu azali esika
wapi tozali
Mpo ya biso, Yezu asambeli Tata:
Yo. 17, 18-26
P. Alfredo Neres, mccj
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire